Digital Land Registry

වනාන්තර පිලිබදව ආර්තික විද්‍යාත්මක​ව

හැමෝගෙම කතාබහ වන්නන්තර විනාශය සහ පරිසරය සුරැකීම ගැන. වනාන්ත​ර විනාශවීම පිටුපසින් තිබෙන ආර්ථික විද්‍යාව ගැනයි අපි අද කතා කරන්නෙ. බල්ලා ගැන රචනයක් ලියන්න කිව්වම මැක්කා ගැන රචනාවක් ලියනවා වගේ හැම එකේම ආර්ථික විද්‍යාව තියනවද කියල කෙනෙක්ට හිතෙන්නත් පුලුවන්. ඔව්. හැම එකකටම ආර්ථික විද්‍යාවක් තියනවා. ආර්ථික විද්‍යාව කියන්නෙ මිනිස්සු තීරණ ගන්න තාර්කි​ක  විදිය. මිනිස්සු තාර්කික විදියට තීරණ ගන්නෙ අපිට තිබෙන සම්පත් ප්‍රමාණය සීමිත නිසා. අවශ්‍යතා ගොඩක් තිබුණත් හැම එකම කරන්න තරම් හැකියාවක් නැති වෙද්දි අපිට වටිනාකමින් වැඩිම දේ තමයි අපි කරන්නෙ. බොහෝ දෙනෙක් වන්නතර විනාශය පිටිපස්සෙ  දකින ආර්ථික විද්‍යාව තමයි මේ කැලෑ කපන්නෙ ලී බඩු හදන්න, මේ කැලෑ කපන්නෙ හෝටල් හදන්න වගේ පටු කෝණයකි​න්. ඒත් මේක පිටිපස්සෙ තිබෙන ආර්ථික විද්‍යාව ඊට වඩා සංකීර්ණ​යි

 මං පාසල් යනකාලෙ මගේ ජීව විද්‍යා ගුරුතුමිය උගන්නපු පාඩමක් මට අද වගේ මතක​යි. ඔන්න එකමත් කාලෙක වනාන්තරයක් තිබිල තියන​වා මුවන්, සිංහයන් වගේ විවිධසතුන් වර්ග ජීවත් වෙන. ඒ කලේ හිටපු රජතුමා කැලේ හිටපු මුවන්ට හරිම ආදරෙයි. ඉතිං මුවන්ට තිබෙන ආදරේ නිසා රජතුමා බැලුව කාගෙන්ද මුවන්ට වඩිපුරම තර්ජනයක් තියෙන්නෙ කියල. බැලුවම වැඩිපුරම මුවන්ව දඩයම් කරන්නෙ සිංහයන්. ඉතින් රජතුමා මුවන් ටික ආරක්ෂා කරන අරමුණින් සිංහයන්ව දඩයම් කරල මරන්න කියල දඩයක්කාරයන්ට නියෝග කලා. සිංහයො ඔක්කොම මැරුනාම ටිකෙන් ටික මුවන් ප්‍රමාණය නැත්තං මුවන් ගහනය වැඩි වුනා. මුවන් ගාන වැඩිවෙනවත් එක්කම මුවන්ට වැඩි වැඩියෙන් කෑම ඕන වුණා. ඉතිං බෙල්ල දික්කරල කන්න පුලුවන් මට්ටම පහු වූනාට පස්සෙ මුවන් බඩගින්නට ගස් වල පොතු සහ කදවල් කන්න පටන් ගත්තා. කාලයක් යද්දි ගස් ටික මැරෙන්න ගත්ත. ගස් ටික මැරෙද්දි මුවන් ටිකත් මැරුණ. කැලයත් නැති වුනා. එක තීරණයක් නිසා දැන් සිංහයනුත් නෑ, මුවනුත් නෑ, ගසුත් නෑ, කැලෙත් නැති වුණා. 

ආර්ථික විද්‍යාවෙත් වෙන්නෙ ඔය දේමයි. වෙළදපොලක් හරියට සමතුලිත පරිසර  පද්ධතියක් වගේ. ඒ  පද්ධතියට බාදා කරාම මුලු  පද්ධතියම කඩා වැටෙනවා. රජය හරි වෙනත් තනි ව්‍යාපාරිකයෙක් හ​රි ඕනම බලවේගයක් මැදිහත් වෙලා වෙලදපොළ​ට එක එක අත පෙවීම් කරාම මුලු වෙලදපොළම විනාශ වෙනවා.

වනාන්ත්තර එළිකිරීමෙ ප්‍රශ්නය පිටිපස්සෙ තියෙන්නෙ ඉඩම් ප්‍රස්ණයක් මිසක් වනාන්තර ප්‍රශ්නයක් නෙවෙයි. අපි මුලින්ම තේරුම් ගන්න ඕන ඉඩම් කියල කියන්නෙ සීමිත සම්පතක්. අපි වගේ කුඩා රටකට ඒක තවත් සීමිත සම්පතක්. අපිට වගා කරන්න අවශ්‍ය ඉඩ, වනාන්තර වලට යන ඉඩ, මහා මාර්ගවලට යන ඉඩ, නිවාස වලට යන ඉඩ වගේ ඉඩ යන හැම එකකටම අපිට ඉඩම් ඕන වෙනවා. ජනගහණය වර්ධනය වෙනවත් එක්ක වැඩි වැඩියෙන් අපිට මේ හැම දේකටම ඉඩම් ඕන වෙනවා. ඒ වගේම ඉඩ කඩ​ක් ඕන හැම ආර්ථික ක්‍රියාකරකමක්​ම ඉඩම් සදහා තරග කරනවා. දැන් සි​දුවෙමින් පවතින්නෙ අපේ ඉඩ සදහා තියන තරගයෙන් වනාන්තර පරාජය වෙමින් යාමයි. 

ඉඩම් වැඩි නොවුණාට ජනගහන​ය ක්‍රමයෙන් වැඩි වෙනවා. ජනගහනය  වර්ධනය සෙමින් සිදුවුණත් ජනතාවගේ අවශ්‍යතා සදහා අවශ්‍ය ඉඩම් වැඩි වැඩියෙන් ඕන වෙනවා. ඉඩම් සමගම සම්බන්ධ තවත් සම්පත් ගණනාවක් තිබෙනවා. ජලය, ​භූගත ජලය, වනාන්තර ස​හ ඛණිජ සම්පත් වැනි බොහෝ සම්පත් ඉඩම් යන සීමිත සම්පතත් එක්ක එකට ගැට ගැහිල තියෙන්නෙ. ඒ නිසාම ඉඩම් සම්පත වැඩි කාර්යක්ෂම​ව පාවිච්චි කරන්න බැරි වෙන බොහෝ රටවල් වනාන්තර විනාශවීම්, පරිසර පද්ධති විනාශවීම් වගේ බොහෝ ප්‍රශ්න වලට මුහුණ දෙනවා. 

බොහෝ දෙනෙක්ගෙන් ඇහුවහම වනාන්තර විනාශයට පිළිතුර කුමක්ද කියල ප්‍රතිපත්ති තීරණ ගන්න බොහෝ දෙනෙක් ගාව තියෙන්නෙ පැලැස්තර සහ ජනප්‍රිය විසදුම්. “අපි වනාන්තර අලුතින් වගා කරමු, වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට අලුතින් සේවකයන් බදවගෙන කැලෑ කපන අයව නීතියේ රැහැනට හසු කරගමු, සෑම නිවසකම ගසක් සිටවමු, පාරවල් වල මංතීරුව වල ගස් සිටවමු, ගැසට් පත්‍රයක් මගින් රක්ෂිත වනාන්තර වලට යාබද ඉඩම් රක්ෂිතයට අයිති ඉඩම් ලෙස නම් කරමු” වගේ අදහස් තමයි තියෙන්නෙ. ඒ අදහස් ව​ල බැලූ බැල්මටම වරදක් නොමැති බව පෙනුනත් ප්‍රායෝගික අතින් මෙවැනි විශාල ප්‍රශ්නයකට පිලිතුරු එවැනි යෝජනා මගි​න් ලැබෙන්නේ නැහැ. එවැනි යෝජනා ක්‍රියාත්මක කරන නිසා තමයි අවුරුදු ගානක් විවිධඅකාරයේ රුක් රෝපන වන රෝපන ව්‍යාපෘති තිබිලත් 2017 දී 29.7% ක්ව තිබූ වන ආවරණය 2019 වනවිට 16.7% දක්වා අඩු වෙලා තියෙන්නෙ. 

ඒ පිලිබද අවබෝධ කර ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාවේ භූමිය පිලිබ​ද සංඛයා හා දත්ත ගැන අවබෝධයක් ලබා ගත යුතුයි. දත්​ත වලට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත භූමි ප්‍රමානයෙන් 85%ක් පමණ තිබෙන්නේ රජයේ ඉඩම්. රජයට අයිති ඉඩම් අතරට වන්නතර සහ ගංගා, ඇතුලු සොභාවික සම්පත් තියෙන ඉඩම් සහ පුරාවිද්‍යා ඉඩම් ඇතුලත්. 

එහි තේරුම තමයි ඉතිරි 15% කට වගේ ඉතාම සුලු ප්‍රමාණයක් තමයි පෞද්ගලික ඉඩම් හෙවත් හරිහමං ඔප්පුවක් තියෙන ඉඩම් බවට පත්ව තිබෙන්නේ. දැන් රජයේ ඉඩම් සහ ඔප්පුවක් තියෙන පෞද්ගලි​ක ඉඩමක් අතර වෙනස කුමක්ද? ඉඩමකට ඔප්පුවක් තිබුණොත් බැංකුවෙන් ණයක් ගන්න පහසුයි. ඒ වගේම ඉඩමට පැහැදිලි අයිති කරුවෙන් ඉන්න නිසා එම ඉඩම රැක බලා ගැනීම හෝ එම ඉඩමෙන් උපරිම ආර්ථික වාසි ලබා ගැනීමට ඉඩමේ අයිතිය තිබෙන කෙනාට මානසික වශයෙන් පෙලබීමක් තිබෙනවා. 

අනෙක් අතින් ඉඩමක් රජයට අයිති වූ විට එම ඉඩමට ඔප්පුවක් නොමැති නිසා බැංකුවකින් ණයක් ලබා ගැනීම අපහසුයි. එම නිසා බොහෝ රජයේ ඉඩම් පවතින්නෙ සංවර්ධනය නොවූ මුඩු බිම් ලෙසයි. ශ්‍රී ලංකා දුම්‍ රිය දෙපාර්තමේන්තුවට අයිති ඉඩම් අපිට උදාහරණයකට ගන්න පුලුවන්. කොළබ පිහිටි දුම්‍ රිය ස්ථාන වාණිජ වටිනාකම අතින් ඉතා ඉහළයි. නමුත් කොළ​ඹ ප්‍රධාන දුම්‍ රිය පොළ අතුලුව සියලුම දුම්‍ රිය ස්ථාන වාණිජකරණය වෙමින් මුදල් ඉපැයීම පවතින්නේ ඉතාම අවම මට්ටමකයි. දුම්‍ රිය ස්ථානයක වැසිකිලියකට ගියවිට මේ පිලිබද දල අදහසක් ඕනෑම කෙනෙකු​ට ලබා ගත හැකියි. 

රජයට අයිති තවත් සමහර ඉඩම් බලපත්‍ර ක්‍රමයක් යටතේ වගා කිරීමට ගොවීන්ට අවස්තාව ලබා දී තිබෙනවා. නමුත් ගැටලුව එම ඉඩම් වල කිසිම ඉදිකිරීමක් කිරීමට, ඔවුන් කලින් එගගවූ වගාව හැර වෙනත් වගාවක් වගා කිරීමට නීති​යෙන් ඉඩක් නැහැ. ඒ වගේම අදාල බලපත්‍ර ලාභී ඉඩම් සදහා බැංකු මගින් ණයක් ලබා ගැනීමටද නොහැකියි. 

ඒ වගේම ලංකාවේ තිබෙන මෙලෙස තිබෙන බලපත්‍රලාභී ඉඩම් පරම්පරා ගණණාවක් දරුවන් අතර බෙදීයාමෙන් පවතින්නේ ඉතා කුඩා ඉඩම් කට්ටි ලෙසයි. උදාරණයක් ලෙස මුලින අක්කර 4ක බලපත්‍රය​ක් සහිත ඉඩම​ක් හිමි ගොවියාට දරුවන් 4 දෙනෙකු සිටියේ නම් එක් දරුවකුට එනම් දෙවැනි පරම්පරාවේ එක් ගොවියෙකුට ලැබෙන්නෙ අක්කර 1ක් පමණයි. දෙවැනි පරම්පරාවේ දරුවෙක්ට දවුවන් දෙනෙකු සිටියහොත් එක් දරුවෙක්ට ලැබෙන්නේ පර්චස් 80ක වැනි ඉඩම් ප්‍රමාණයක්. පර්චස් 80ක් පමණක් වගාකිරීමෙන් ජීවත් විය හැකි මට්ටමේ ආදායමක් ලබා ගත නොහැකියි.  තාක්ෂණය නොමැතිව එවැනි කුඩා ඉඩක වාණිජ මට්ටමේ වගාවන් කිරීමද අපහසු​යි. ඒ වගේම අදාල දරුවා නව ව්‍යවසායකයකු වුවත් ඔහුට ඉඩමේ සම්පූර්ණ අයිතිය නොමැති නිසා ආයෝජනයක් කිරිමට හෝ තාක්ෂණය යොදා හරිතාගාර ක්‍රමයට නවීන තාක්ශණය යොදා නව නිර්මාණයක් කිරීමට මෙම ඉඩම යොදා ගත නොහැකියි. මන්ද නීතියෙන්ම අදාල ඉඩම් වල ඉදිකිරීම් නීති විරෝදී ලෙස නම් කර තිබීමයි. එම හේතුවෙන්, පසු පරම්පරාවල ගොවි මහත්වරුන්ගේ දරුවන් සමාජ හේතු මගින් ඇතිවූ බලපෑම සහිතව ගොවිකමින් ඈත් වෙමින් නගරයට සංක්‍රමණය වූණා. ඒ අතරේදී තාක්ශණය ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය ප්‍රාග්ධනය නොමැති වීම නිසා එක් අක්කරයකින් ලැබෙන ඵලදාව එන්න එන්නම අඩු වුනා. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස වැඩි වැඩියෙන් කෘශිනාශක සහ පොහොර භාවිතයටත් අපේ ගොවීන් යොමු වුණා. මෙහි අනෙක් පැතිකඩ එක් අක්කරයකින් ළැබෙන ඵලදාව අඩු නිසා වැඩි ඵලදාවක් ලබා ගැනීමට වැඩි ඉඩ​ම් ප්‍රමාණයක වගා කිරීමට පෙළබීමයි. වනාන්තර වෙලට පීඩන​ය එල්ල වෙන්නට පටන් ගන්නේ මෙතැන් සිටයි. කෘශිකර්මාන්තයෙන් ලැබෙන ඵලදාව ඉතා සීමිත නිසා වැඩි වැඩියෙන් ඉඩම් වල වගා කිරීමෙන් හැර ගොවීන්ට ජීවත් වීමට හැකියාවක් නැ​හැ. එවිට රජයට නාමික​ව අයිතියක් ඇති ඒත් කි​සි කෙනෙකුට ශියුණු කිරීමට ඕන කමක් නැ​ති වනාන්තර එලි පෙහෙලි වීම පුදුමයක් නොවේ. 

මේ සදහා ඇති විසදුම කුමක්​ද

මේ සදහා ඇති විසදුම අපේ සියලුම ඉඩම් ඩි​ජිටල් තාක්ශණය (GPS - GDS තාක්ෂණය)  ඔස්සේ සිතියම් ගත කිරීමයි. දැනට වනාන්තර ඉඩම් මොණවාද, වනාන්තර නොවන ඉඩම් මොණවාද යන්න හොයා ගැනීමට ක්‍රමයක් අපට නැහැ. අපේ ඉඩම් ඔප්පු එකම තැනකින් පහසුවෙන් නිරීක්ශණය කිරිමේ හැකියාවක් අපට නැහැ. සිංහරාජය එලි පෙහෙලි කරන ගැටලුවේදීත් අපට අවම තරමේ අදාල ඉඩම් පුද්ගලික ඉඩම්ද රජයට අයිති ඉඩම්ද කියා සොයා ගැනීමත් ඉතා අපහසු වුණා. ගැසට් නිවේදන මගින් වන්නතර භූමි න​ම් කිරීමෙන් වනාන්තර සුරැකීමක් සිදුවෙන්නේ නැහැ. ජනතාව වගාවන් සදහා වනාන්තර එලි කරනවා මෙන්ම ඒ ඔ​ස්සේ විවිධ දැව ජාවාරම් සිදු වීම වැලැක්විය නොහැකියි. ඒ වගේම වගා කිරීමට අවශ්‍ය ජලයද, ජනතාවගේ භාවිතය සදහා අවශ්‍ය ජලයත් සදහා ඉල්ලුම එන්න එන්න​ම වැඩි වනවා. එම නිසා වැසි වනාන්තර සමග සබැදී ඇති ජල සම්පතත් තර්ජනයට ල​ක් වීම නිරායාසයෙන් සිදු වනවා. 

මේ සදහා ඇති එකම විසදුම අපේ ඉඩම් පරිභෝජනය කාර්යක්ශම කිරිමයි. ජනතාවට නිවාස සැදීමට ඇති ඉඩම්, මහල් ක්‍රමයට සාදන නිවාස වලට ජනතාව හුරු වීම, නව තාක්ශණය යොදාගෙන කෘශිකර්මාන්තය භාවිතා කිරීම ආදී ප්‍රතිපත්තිම​ය තීරණ ගනනාවක් ගත යුතුයි. දේශපාල​න කෝණවලින් පමණක් මෙම ප්‍රශ්නය බැලීමෙන් වනාන්තර විනාශය අවම කිරීම නිරර්තක උත්සයයක්. වනාන්තර ප්‍ර‍ශ්​ණය වනාන්තර ප්‍රෂ්ණය​ක් ලෙස නො​ව ඉඩම් ප්‍රශ්ණයක් ලෙස දකින තු​රු සිදුවන්නේ ප්‍රශ්නය මග හැරීම මිස ප්‍රශ්නයට විසදුම් ලැබීම නොවේ. 

අරුණ පුවත්පතේ 2021 මාර්තු 26 වැනිදා පළවූ ලිපියකි

කැළයට හිත දී ඉඩමට අත දෙන ප්‍රතිපත්තියක්

ජනාධිපතිතුමාගේ ‘ගම සමග පිළිසඳර’ ගැන ගම් නියම් ගම් හරහා දිවෙන සමාජ මාධ්‍ය ජාල ඔස්සේ කතා වෙනවා. ගම සමග පිළිසඳර වැඩසටහනේදී නිතරම ජනාධිපතිතුමාට ජනතාව යොමු කරන ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා. “සර් ඉඩම් ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් දෙන්න, අපිට වගා කරන්න ඉඩමක් දෙන්න. අපේ ඉඩම්වලට ඔප්පු දෙන්න". මේ හඬ ජනාධිපතිවරයාගේ ‘ගම සමග පිළිසඳර’ වැඩසටහන ආරම්භ කරන්න කලින් අවුරුදු ගණනාවක්ම නිතරම අපට ඇසෙන හඬක්.

ඒ වගේම සමාජ ජාල මාධ්‍ය ඔස්සේ ගම සමග පිළිසඳරට එල්ල වන ප්‍රධානතම චෝදනාව වන්නේ ඉඩම් ප්‍රශ්නය නිරාකරණයට යාම තුළින් වනාන්තර විනාශ කිරීමේ වැඩසටහනක් ඊට පසුපසින් ක්‍රියාත්මක වන බව‍යි. පරිසර සංවිධාන මේ පිළිබඳව නිතරම අදහස් පළ කරනවා. ජනාධිපතිතුමා මේ චෝදනාවලට පිළිතුරු දක්වමින් ප්‍රකාශ කර තිබුණේ තමා ජනතාව සමග එක්ව ඔවුන්ගේ ප්‍රශ්න හඳුනාගැනීමට දේශපාලනිකව අකමැති පිරිසක් මෙම වැඩසටහනේ වටිනාකම දියාරු කිරීමට, පරිසර විනාශය පිළිබඳව අනවශ්‍ය බියක් ඇති කිරීමට උත්සාහ කරන බවයි.

බොහෝ දෙනෙක් මේ ප්‍රශ්නය වනාන්තර ප්‍රශ්නයක් විදියට දුටුවාට ඇත්තටම මේ පිටුපස තිබෙන්නේ ආර්ථික ප්‍රශ්නයක් සහ මහජන ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ ගැටලුවක්. ඔබත් මොහොතකට පුදුම වේවි ඉඩම් ප්‍රශ්නය ආර්ථික ප්‍රශ්නයක් වෙන්නෙ කොහොමද කියලා.

ඉඩම් ආර්ථික ප්‍රශ්නයක් වෙන ප්‍රධාන කොටස් දෙකක් තිබෙනවා. එකක් තමයි ඕනම ව්‍යාපාරයකට අවශ්‍ය වන භූමිය, ශ්‍රමය, ප්‍රාග්ධනය, ව්‍යවසාය කියන ප්‍රධාන සාධක හතරට භූමිය යන සාධකයත් ඇතුළත් වීම. දෙවැනි කාරණය තමයි ශ්‍රී ලංකාවේ භූමිය කියලා කියන්නේ ඉතාමත්ම සීමිත සම්පතක්. සීමිත සම්පත් අසීමිත අවශ්‍යතාවන් වෙනුවෙන් භාවිත කිරීම තමයි ආර්ථික විද්‍යාවේ හරය. එනිසා සැබැවින්ම මේ ඉඩම් ප්‍රශ්නය, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට සෘජුවම බලපාන ප්‍රශ්නයක්.

ප්‍රශ්නය අවබෝධ කරගන්න ප්‍රශ්නයේ මුලටම අපි යා යුතුයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ඉඩම් ප්‍රමාණය ඉතාමත් සීමිතයි. වර්ග කිලෝමීටර් 65610 කට ආසන්න ඉතාමත් සුළු භූමි ප්‍රමාණයක් තමයි අප සතුව තිබෙන්නේ. අනෙකුත් සම්පත් වගේ ඉඩම් නැවත ප්‍රතිනිර්මාණය වෙන්නෙ නෑ. ඉඩම් නැවත ප්‍රතිනිර්මාණය කරන Port City වගේ ව්‍යාපෘති සඳහා වියදම් වන මුදල් සහ සිදුවන පාරිසරික බලපෑම් තක්සේරුව සැලකුවාට පසුව එවැනි ව්‍යාපෘති නිතරම කිරීම ලෝකෙ කිසිම රටකට පහසු දෙයක් නොවෙයි.

ඉඩම් ප්‍රමාණය වැඩි කරගන්නට බැරි වුණාට අනෙක් අන්තයෙන් ජනගහනය ශීඝ්‍රයෙන් වර්ධනය වෙනවා. ඒ ජනගහනයට සරිලන පරිදි ආහාර නිෂ්පාදනය කරන්න, නිවාස හදන්න සහ සංකීර්ණ වන අවශ්‍යතාවන් සඳහා ඉඩකඩම් හොයාගන්නේ කොහොමද?. මෙතැනදි තමයි ආර්ථික විද්‍යාවේ සීමිත සම්පත්වලින් අසීමිත අවශ්‍යතාවන් සපුරන්න යනවයි කියන මූලික ආර්ථික විද්‍යා ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් හොයා ගන්න අවශ්‍ය. මේ ප්‍රශ්නෙන් අපිට එළියට එන්න පුළුවන් එකම ක්‍රමය වන්නේ අපේ ඉඩම්වල ඵලදායිතාවය වැඩිකිරීම පමණයි. තවත් සරල කරලා කියනවා නම් ඉඩමකින් ලබාගන්න පුළුවන් උපරිම ප්‍රයෝජනය ලබා ගැනීමට ක්‍රමයක් සකස් කිරීමෙන් පමණයි අපිට මේ ප්‍රශ්නයෙන් එළියට එන්න පුළුවන්.

ශ්‍රී ලංකාවේ ඉඩම් ඵලදායිව පාවිච්චි කරන්නේ නැති බව රහසක් නොවේ. ඒ බව දැනගන්න, ඕනම ඉඩම් කච්චේරියකට ගිහිල්ල පත්තිරු හොයද්දි තේරෙනවා. ‍ලංකාවේ ඉඩම්වලින් 80%ක් පමණම අයිති ශ්‍රී ලංකාවේ රජයට. එයට 30% කට ආසන්න වනාන්තර ආවරණයත් ඇතුළත්. ශ්‍රී ලංකාවේ සාමාන්‍ය ජනතාවට අයිති ,අපේ රටේ තිබෙන ඉඩම්වලින් 20% ක වගේ ඉතාම සුළු ප්‍රමාණයක්. ඒ වගේම අපේ ඉඩම්වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් භාවිත කරන්නේ කෘෂිකර්මයට. නමුත් කෘෂිකර්මය අපගේ සම්පූර්ණ නිෂ්පාදනයට එහෙම නැත්තං දළ දේශීය නිෂ්පාදනයට දායක කරන්නේ 8%ක කුඩා අගයක්. ඒ වගේම ශ්‍රම බළකායෙන් 25% කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් කෘෂිකර්මාන්තයේ නියැළෙනවා. ඔය ඉලක්කන් ටික ප්‍රමාණවත් අපේ ඉඩම් කොච්චර අකාර්යක්ෂමද කියල තීරණය කරන්න.

මොකක්ද මේකට හේතුව? මේකට මූලික හේතුවක් තමයි ජනතාවගේ ඉඩම් අයිතිය රජය තබාගෙන සිටීම. බොහෝ දෙනෙක් හිතන්නේ රජයට ඉඩම් අයිති වීම ඉතාමත්ම සාධනීය ලක්ෂණයක්. මොකද එතකොට ඒ ඉඩම්වල අයිතිය පිටරැටියන්ට යන්නේ නැති නිසා ජාතික ධනය රට ඇතුළේ ඉතිරි කරගන්න පුළුවන් කියන මතවාදය නිසා.

එම න්‍යාය ,ප්‍රශ්නය දෙස බැලිය හැකි එක විදියක්. එය න්‍යායක් ලෙස නිවැරදි බව හිතුණත් සැබවින්ම සිදුවන්නේ එය නොවෙයි. සැබැවින්ම සිදුවන්නේ ඒ ඉඩම්වල අයිතිය ජනතාවට නොමැති නිසා ඉඩම් උපරිම ඵලදායී ලෙස පාවිච්චි කිරීමට ජනතාව යොමු නොවීමයි. සරලව කියනවා නම් තමන්ට අයිති නැති ඉඩමක් දියුණු කිරීමට හෝ ඉඩම් සංවර්ධනය කරමින් උපරිම ප්‍රතිලාභ ලැබෙන ලෙස ඉඩම් පරිභෝජනය කිරීමට ජනතාවට කිසිම අවශ්‍යතාවක් ඇති වෙන්නේ නැහැ. සිංහල ගැමි වහරේ තිබෙන ආඬි හත් දෙනාගේ කැඳහැලිය මෙයට ඉතා කදිම උදාහරණයක්. යම්කිසි කෙනකුට ඉඩමක් හෝ වෙනත් ඕනෑම දෙයක් දියුණු කිරීමට අවශ්‍යතාවක් ඇති වෙන්නේ එහි අයිතිය පැහැදිලිවම අදාළ පුද්ගලයාට ලැබුණු විටයි. ඒ අනුව දළ වශයෙන් සමස්ත භාවිතයට ගත හැකි භූමි ප්‍රමාණයෙන් 50% ක් පමණ රජයට අයිති නිසා අපේ භූමියෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් සංවර්ධනය කිරීමට හෝ දියුණු කිරීමට කිසිම කෙනකුට අවශ්‍යතාවක් ඇති වෙන්නේ නෑ. මෙය ප්‍රශ්නයේ එක පැත්තක්.

ප්‍රශ්නයේ අනෙක් පැත්ත තමයි වගා කරන්නට ලබා දී ඇති ඉඩම් බොහොමයක් ලබා දී ඇත්තේ බලපත්‍ර ක්‍රමයටයි. ඒ කියන්නේ ඉඩමේ අයිතිය ඉඩම වගා කරන කෙනාට නැහැ. නමුත් වගා කිරීම සඳහා ඔවුන්ට හැකියාව තිබෙනවා. ඒ අනුව අපි අක්කර 4ක් අයිති ගොවි මහත්මයෙක් උදාහරණයකට ගත්තොත් ඒ ගොවි මහත්මයාට දරුවන් හතර දෙනෙක් සිටී යැයි උපකල්පනය කරමු. ගොවි මහතාගේ දරුවන්ගේ පරම්පරාවෙන් එක් දරුවෙක්ට ලැබෙන්නේ අක්කරයක වැනි භූමි ප්‍රමාණයක්. එම දරුවන්ගේ දරුවන්ට අදාළ ඉඩම මාරුවීමේදී ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ පර්චස් කිහිපයක කුඩා ඉඩමක් පමණයි. එසේ ලැබෙන්නේත් ඉඩමේ සම්පූර්ණ අයිතිය නොවේ. වගාකිරීමට ඇති අයිතියයි. එවැනි කුඩා ඉඩම් කෘෂිකර්මයට භාවිත කිරීම කිසිසේත් කළ නොහැකියි. ඒ වගේම එම ඉඩම් බලපත්‍රලාභී ඉඩම් නිසා වගා කිරීම් හැර වෙනත් කිසිම කටයුත්තක් කිරීමට අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නෑ. අඩුම තරමේ වී වගාවෙන් බැහැරව වෙනත් වගාවක් කිරීමටත් ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයෙන් හෝ අදාළ රජයේ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් විශේෂ බලපත්‍රයක් ලබාගත යුතුයි. ඒ නිසා ගොවිතැන් සඳහා ඉඩම් තිබෙන්නේ නමට පමණයි. ඒ හේතුවෙන් ඉතා කුඩා කොටස් වශයෙන් තිබෙන ඉඩම් පුරන්කුඹුරු බවට පත්වීම සාමාන්‍ය තත්වයක්. තාක්ෂණය ඉඩම්වලට යෙදවීමට මුදල් හෝ අවශ්‍යතාවක් පැනනගින්නේ නැහැ.

ඉඩම කුඩා වන තරමට හරිතාගාර තාක්ෂණය කෙසේ වෙතත් අඩුම තරමින් ට්‍රැක්ටරයක් මඟින් හෝ කුඹුරට තාක්ෂණය ගැනීමට අපහසුයි. ඒ නිසා “අපගේ කෘෂිකර්මයට අලුත් තාක්ෂණය පැමිණෙන්නේ නැහැ” යනුවෙන් නිතරම මැසිවිලි නැගුවත් පවතින තත්වයට හේතුව අපිම අනුගමනය කරන වැරදි ප්‍රතිපත්තිමයි. ඉඩම්වල අයිතිය ජනතාවට නොමැති නිසා බැංකුවකින් ඉඩම ඇපයට තබා ණයක් ලබා ගැනීම සිදු කරන්නට බැහැ. බොහෝ දෙනෙක් නිවසක් සාදා ගැනීම සඳහා තමන්ගේ ඉඩම ඇපයට තබා ණයක් ලබා ගත්තත් ගොවි මහතුන්ට ඔවුන් වගා කරන ඉඩම ඇපයට තබා එම ඉඩම සංවර්ධනය කිරීමට හෝ එම ඉඩම සඳහා තාක්ෂණය ලබා ගැනීමට කිසිම හැකියාවක් නෑ. ඒ නිසා ගොවිතැන අකාර්යක්ෂ්මයි. ඒ නිසා ලාභ අඩුයි. ඒ නිසා ගොවීන් පොලී මුදලාලිලගෙන් අරන් තියෙන ණය වැඩියි. ණයත් එක්ක සියදිවි නසා ගැනීම් සහ ගොවිතැන හැරයාම වගේ ප්‍රශ්න එක පිට එක එන නිසා තමයි ජනපති යන හැම ගමකම මිනිස්සු ඈත ඉඳන් ඉඩම් ප්‍රශ්නෙ විසඳන්න කියල කෑගහමින් ඉල්ලන්නෙ.

මේ ඉඩම් ප්‍රතිපත්තිය නිසා කෘෂිකර්මයට, තාක්ෂණය පැමිණීම නතර වීමෙන් මේ ප්‍රශ්නය නොනැවතී වනාන්තර දක්වා ප්‍රශ්නය දිගු වීම මෙහි ඇති අනෙක් ඛේදනීය තත්වයයි. තාක්ෂණය කෘෂිකර්මයට නොපැමිණීම නිසා ගොවි මහත්වරුන්ට වැඩි අස්වැන්නක් ලබාගැනීමට නම් කළ හැකි එකම දේ වන්නේ වැඩිපුර ඉඩම් ප්‍රමාණයක් වගා කිරීමයි. දැන් ඔවුන්ට තිබෙන්නේ නිසි අයිතියක් නැති කුඩා ඉඩම් කට්ටි නිසා ඔවුන් බොහෝ වෙලාවට පෙලඹෙන්නේ වනාන්තර එළි පෙහෙළි කරමින් ඉඩම් අත්පත් කරගන්න. වගාවක් සිදු කිරීමට මහා පරිමාණයෙන් සිදුවන වනාන්තර විනාශය කෙසේ වෙතත් තැනින් තැන කෘෂිකර්මය සඳහා සිදුවන වනාන්තර විනාශය විශාල වශයෙන් දැකිය හැකි බව රහසක් නොවේ. අපේ ඉඩම් ප්‍රතිපත්තිය නිසා එක් අතකින් අපගේ ගොවි මහතුන් අකාර්යක්ෂ්ම වී තිබෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් අපගේ වනාන්තර විනාශවීමේ තර්ජනයට මුහුණ දී තිබෙනවා. මේ ප්‍රශ්න දෙකම ආර්ථික විද්‍යාවේ එකම කාසියේ දෙපැත්ත.

මොකක්ද මේකට විසඳුම

මේකට තිබෙන මූලිකම විසඳුමක් තමයි ඩිජිටල් ක්‍රමයක් ඔස්සේ ඉඩම් සිතියම්ගත කිරීම. එහෙම නැත්තං Digital Land Registry එකක් නිර්මාණය කිරීම. සරලව කියනවා නම් GPS තාක්ෂණය ‍යොදවල සෑම ඉඩමක්ම සහ සියලු වනාන්තර සිතියම්ගත කිරීම සහ ඉඩම්වල අයිතිය ජනතාවට ලබාදීම. අදාළ ඉඩම්වල මායිම් එකම පරිගණක තිරයක සටහන් කළ හැකි ආකාරයට ක්‍රමවේදයක් සකස් කිරීම. අපිට ටැක්සි රථයක් අවශ්‍ය වුණාම ඒ රථය කොතනද තියෙන්නෙ, කවුද ඒකෙ එන්නෙ කියල ජංගම දුරකථනයෙන් බලාගන්න පුළුවන්. අපිට අවශ්‍යතාවක් තියනව නම් මේ ක්‍රමය ඉඩම්වලට රැගෙන ඒම අපහසු වෙන්න විදියක් නැහැ. එමගින් පුද්ගලයකු තවත් පුද්ගලයකුට ඉඩමක් විකිණීමේදී ඉඩමේ අයිතිය පිළිබඳ තොරතුරු වගේම එකම දත්ත පද්ධතියට ලබා ගැනීමේ හැකියාව තිබෙනවා. මේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ සැනින්ම ඔබේ මතකයට පැමිණෙන ප්‍රධානම කාරණය තමයි එම්සීසී (MCC) ගිවිසුම. එම්සීසී. ගිවිසුමෙත් ඉඩම් සිතියම්ගත කිරීම යෝජනා කර තිබුණා. එහිදී විරෝධය පැමිණියේ ඉඩම් සිතියම්ගත කිරීමෙන් පිටරැටියන් අපේ ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීමත් අපේ මැණික්, ඛනිජ සම්පත් වැනි වටිනා සම්පත් සොයා ගන්නවා යන තර්කයයි. දැන් එම්සීසීය පිළිබඳව කිසිදු බියක් නොමැති නිසා දේශීය ක්‍රමයක් හරහා හෝ ඉඩම් සිතියම්ගත කිරීම තවදුරටත් ප්‍රමාද කළ නොහැකි තත්ත්වයක් උදා වී තිබෙනවා.

දැනට ජයභූමි, ස්වර්ණභූමි වැනි විවිධ ඉඩම් ඔප්පු තිබුණත් අවශ්‍ය වන්නේ කාර්යක්ෂ්ම ක්‍රමවේදයක් සකස් කිරීමයි. විදේශිකයන්ට ඉඩම් මිල දී ගැනීමේ අයිතිය කෙසේ වෙතත් වඩා වැදගත් වන්නේ ලාංකික පුරවැසියන්ට නිසි පරිදි ඉඩම් මිල දී ගැනීමට හැකියාවක් ලබා දීමයි.

දැවැන්ත ව්‍යාපෘති වෙනුවෙන් ආයෝජනය කරනවා වගේම දීර්ඝකාලීනව ශ්‍රී ලංකාවේ වනාන්තර සුරකින, ජනතාවට පහසුවෙන් ඉඩම් විකිණීම සහ පවරා ගැනීම සිදු කළ හැකි ක්‍රමවේදයක් සකස් කිරීමට පියවර ගන්නා තුරු ජනාධිපතිතුමාට සෑම ගම සමග පිළිසඳරකදීම ඉඩම් ප්‍රශ්නය පිළිබඳව ජනතාවට නැවත නැවත පිළිතුරු දීමට සිදුවනවා වගේම වනාන්තරය එළි පෙහෙළි කිරීම ගැන පරිසර සංවිධානවලට සහ ඒ හා බැඳුණු ව්‍යාජ පුවත්වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සිදුවනු ඇත. ඉදිරියට ජනපති පුටුවට පැමිණෙන ඕනම පුද්ගලයකුටත් එම ප්‍රශ්නය එසේම පවතිනු ඇති. ශ්‍රී ලංකාවත් එතෙක් දුප්පත් රටක්වම පවතිනු ඇති.

අරුණ පුවත්පතේ ධනනාත් ප්‍රනාන්දු විසින් පල කරන ලද ලිපියකි