52% of Sri Lanka’s population is female, with approximately 5.7 million menstruating women. However, for many Sri Lankan women, access to safe and affordable menstrual hygiene products has become a luxury. In light of the continued unaffordability of menstrual hygiene products for women in Sri Lanka, the Advocata Institute proposes a few policy recommendations.
READ COMPLETE POLICY BRIEF
අනුකි ප්‍රේමචන්ද්‍ර
කාන්තවන්ගේ ඔසප් වීමට සාමාන්‍යයෙන් කියන්නෙ පීරියඩ්ස් කියල.
කාන්තාවන්ගේ සාමාන්‍ය පීරියඩ්ස් වලට අසාමාන්‍ය බදු ගැසීමට සහ ඔසප් වීම පිළිබඳ ඇති මිත්‍යා මතවලට එරෙහිව නැගිටිය යුතු කාලයයි.
ඔබ බොහෝවිට මේ ගැන නොදන්නවා වෙන්නට පුලුවන්. ශ්‍රී ලංකාවේ ඔසප් වීම පිළිබඳව සහ ඔසප් සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳව සමාජයේ ඇති කතිකාවත එටරම්ම ගැම්බුරු නැහැ. එමනිසා සමහර විට ශ්‍රී ලාංකාවේ කාන්තාවන්ට ඔසප් වෙනවාද යන තරමටම අපේ සමාජ කතිකාවත ප්‍රාථමිකයි. ඇත්තටම කතාව තමයි ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තවන්ගේ ඔසප් සනීපාර්ක්ෂාව ඉතාම දුර්වලයි. ඔසප් වීම සහ ඔසප් සනීපාර්ක්ෂාව පිළිබඳ අධ්‍යාපනය අඩු වීම, සමාජයේ ඔසප් වීම පිළිබඳ තිබෙන මිථ්‍යා මත වගේම විවෘතව මේ මාතෘකාව කථා කිරීමට බිය වීමම දුර්වල ඔසප් සනීපාක්ෂව ඇති වීමට හේතු කිහිපයක්.
දුර්වල ඔසප් සනීපාරක්ෂාව නිසා බොහෝ ශ්‍රී ලාංකික කාන්තාවන් අනෙක් රටවල් වල කාන්තාවන්ට වඩා සිටින්නේ පිටුපසින්.
ශ්‍රී ලංකාවේ සනීපාර්ක්ෂකතුවා භාවිතය සලකන්නේ සුභෝගභෝගී භාණ්ඩයක් විදියටයි. එහෙමත් නැත්තම් කලු වෙළඳපොලේ විකිනෙන භාණ්ඩයක් ලෙසටයි.
ශ්‍රී ලංකාව තුල සනීපාරක්ෂක තුවා සහ කාන්තා සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳ මිත්‍යා මත සහ සමාජ පීඩනය නිසා දිනපතාම සනීපාර්ක්ෂාව අතින් අපි අත්ත දුප්පත් තත්වයට පත්වෙමින් තිබෙනවා.
ඔසප් සනීපාර්ක්ෂාවෙන් දුගීවීම
ඔසප් සනීපාර්ක්ෂාවෙන් දුගීවීම කියන්නෙ කාන්තාවන්ගේ සනීපාර්ක්ෂාවට වියදම් කිරීම මිල අධික වීම සහ එම වියදම් දරා ගැනීමට අපහසු වීමයි.
ශ්‍රී ලංකාව මෙම ප්‍රශ්ණයට තදින්ම මුහුණ දෙන රටක්. සාමාන්‍යයෙන් වෙළඳපොලේ සනීපාර්ක්ෂක තුවා විකිනෙන්නේ රු. 120 - 175 ත් අතර මිලකටයි. ආනයනය කරන වෙළඳ නාම රු. 350 දක්වා මිලකටයි අලෙවි කරන්නේ. එම නිසා ආනයනික සනීපාරක්ෂක තුවා මිලදී ගැනීම කාන්තවන්ට සිහිනයක් පමණක් මෙන්ම එය සුපෝගභෝගී භාණ්ඩයක් බවට පත් කර තීබෙනවා.
ආනයනික සනීපාරක්ෂක තුවා එතරම් මිල අධික වීමට ප්‍රධාන හේතුව රජය අයකරන අසීමාන්තික සහ අසාධාරණ බදු ප්‍රමානයයි.
2018 සැප්තැම්බර් මාසයේ සනීපාරක්ෂක තුවා සඳහා අය කරන මුලු බදු ප්‍රමාණය 102% සිට 62% දක්වා මුදල් අමාත්‍යතුමා අඩු කරනු ලැබුවේ එවකට පැවති සෙස් බද්ධ ඉවත් කිරීමෙන්. මෑතකදී මුදල් අමාත්‍ය මංගල සමරවීර මැතිතුමා රොයිටර් පුවත් සේවයට ප්‍රකාශ කර තිබුනේ පාසල් දැරියන්ගේ සහ කාන්තාවන් ආර්ථිකයට එකතු කර ගැනීමට කාන්තා සනීපාරක්ෂාවට පනවා ඇති ඉතිරි බදු ප්‍රමාණයත් ඉවත් කරන බවයි.
සාමාන්‍යයෙන් කාන්තාවක් තම ජීවිත කාලය තුල දින 2535 ආර්තව කාල නැතහොත් ඔසප් කාල ගත කරනු ලබනවා. එක්වර බැලූ බැල්මට එය එතරම් දීර්ඝ කාලයෙක් ලෙස නොපෙනුනත් එය වසර හතක පමණ දීර්ඝ කාලයක්. කාන්තවකට ඉතා අවම සනීපාර්ක්ෂක තත්ව යටතේ ඔසප් කාල වලදී සනීපාරක්ෂකතුවා වල මිල අධික වීම නිසා රෙදි කඩවල් භාවිතයට තල්ලු කිරීම සාධාරණ යැයි ඔබ සිතනවාද?
සනීපාරක්ෂක තුවා සුපෝගභෝගී භාණ්ඩයක් බවට පත්වීම ඉතාම කණගාටුදායක තත්වයක්. මිලෙන් වැඩි අත් ඔරලෝසු සහ සුවඳ විලවුන් සුපෝගභෝගී භාණ්ඩ ලෙස සැලකෙන්නේ එම භාණ්ඩ සමාජයේ ඉහළ ආදායමක් උපයන පිරිසට පමණක් මිලදී ගත හැකි නිසයි. පවතින බදු ක්‍රමය දැන් සනීපාරක්ෂක තුවා සුපෝගභෝගී භාණ්ඩයක් බවට පත් කර තිබෙනවා.
මෙම වසරේ කාන්තාවන්ගේ ඔසප් සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනයේ තේමාව "ඔසප් වීම කාන්තවාට බලපායි" යන්නයි. පසුගිය සතියක ප්‍රසිද්ධ ඉරිදා පුවත්පතක පල කර තිබුනේ නාගරීකරණය වීම සමඟ දැන් "නවීන" කාන්ථාවන් මහදවල් සුපිරි වෙළඳසැල් වලින් සනීපාරක්ෂක තුවා මිළඳී ගන්නා බවයි. එම පුවත් පත් වාර්ථාවට අනුව කලින් කාන්තාවන් සනීපාරක්ෂක තුවා මිලදී ගත්තේ ඉතාම රහසිගතව සහ බ්‍රවුන් පේපර් කවරයකින් එතීමෙන් අනතුරුවයි. එයින් තහවුරු වන කාරණයනම් තවමත් සනීපාරක්ෂකතුවා විවෘතව මිලදී ගැනීම අනුමත නොකරන බවයි.
අවාසනාවට කරුණ නම් අපි පිළිගැනීමට අකමැති වුවත් ලිපියේ කතෘ දරණ මතයම සමාජයේ තවත් බොහෝ දෙනා දැරීමයි. මම පසුගිය දිනක නුවර සිට නැවත කොළඹ පැමිණෙන අතර මඟ සාමාන්‍ය සිල්ලර කඩයෙකින් සනීපාර්ක්ෂක තුවායක් මිලදී ගත්විට කඩයේ මුදලාලි මෙම සනීපාක්ෂක තුවාය කඩදාසි ගණාවකින් ඔතා ඉතාම රහසිගත ලබාදුන්නේ හරියට මම ඔසප් කාලයක් පසුකිරීම මහා අපරාධයක් ලෙස සලකමිනුයි.ඔසප්භාවය ගැන කථාකරන විට සමහරු සංස්කෘතියට බනිනවා. සමහරු සමායයේ තිබෙන මිථ්‍යා මතවලට දොක් නගනවා. නමුත් අවසාන ප්‍රතිථලය මිලියන 10.5 තරම් කාන්තාවන් ආර්ථව චක්‍ර දිළිඳුභාවයට පත්වීමයි.
ඔසප් චක්‍ර පිළිබඳව ගැරහීම ආර්ථව දිළිඳුබව ඇති කරන්නේ කොහොමද?
සනීපාර්ක්ෂක තුවා සැඟවමින් විකුනන මේ සෙල්ලම ඔසප් චක්‍ර පිළිබඳව වැරදි මත ගණනාවක් සමාජගත කරනවා. හරියට කාන්තාව මත් කුඩු මිලදී ගන්න තත්වයට සනීපාරක්ෂක තුවායක් මිලඳී ගැනීම සමාන කරනවා. කාන්තාවකට මෙතරම් අත්‍යාවශ්‍ය භාණ්ඩයක් කලු කඩයේ විකුණන තත්වයට සමාජයේ ඇති කුමන හෙතුවක් පත් කලත් එහි අවසාන ප්‍රතිඵලය වෙන්නේ කාන්තාවන් සනීපාරක්ෂක තුවා මිලඳී ගැනීමට භය වීම සහ අධෛර්‍යට පත් වීමයි. සනීපාර්ක්ෂක තුවා පිළිබඳ සමාජයේ ඇති දුර්මතවල කොතරම් බරපතලද කියනවනම් වෙළදසැල් වල මෙය විකුනන්නේ සඟවාගෙනයි. එයම හේතුවක් වෙනවා කන්තවන් එම සනීපාර්ක්ෂක තුවා වල මිල, ප්‍රමතිය පිළිබඳ විවෘතව කථා නොකිරීමට. ඕනෑම මාතෘකාවක් සඟවා කතාකිරීමෙන් මෙවැනි තත්වයක් ඇතිවීම වැලැක්විය නොහැකියි. අපි ඇකමැති සනීපාරක්ෂක තුවා සන්නාම අපිට අකමත්තෙන් වැඩි මිලකට, අඩු විවිදත්වයක් සහිතව ගැනීමට සිදුවීම මෙහි අවසන් ප්‍රතිඵලයයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ සනීපාරක්ෂක තුවා වෙළඳපොළ දේශීය වශයෙන් නිපදවන සන්නාම කිහිපයක් මඟින් අත්පත් කරගෙන තිබෙනවා. එම දේශීය වෙළඳනාම වලට ආර්ක්ෂාව සැපයීම සඳහා ආනයනික සනීපාරක්ෂක තුවා සඳහා ඉතා ඉහල ආනයනික බද්දක් අය කරනවා. අපගේ අසල්වැසි ඉන්දියාව සමඟ සැසඳීමෙදී අපගේ රටේ විකිණෙන සනීපාරක්ෂක තුවා වල විවිධත්වය ඉතාම අවමයි. එක් එක් කාන්ත්වාට අවශ්‍යා සනීපාරක්ෂක තුවා වර්ග එකිනෙකට වෙනස්. එය තීරණය වන්නේ එම කාත්වාගේ කායික සොභාවය සහ ලක්ෂණ අනුවයි.
සනීපාරක්ෂකතුවා කලු වෙළඳපොළේ විකිනෙණ භාණ්ඩයක් ලෙස සැලකෙන නිසා ලෝකයේ අනිත් වෙළඳපොලවල් වල දක්නට ලැබෙන නැවත සේදිය හැකි සනීපාරක්ෂක තුවා, කාබනික කපු වලින් නිපදවෙන සනීපාරක්ෂකතුවා, නැවත භාවිතාකලහැකි සනීපාරක්ෂක තුවා ලෙස ඇති විවිධ නිෂ්පාධන කාණ්ඩ දැක ගැනීමට නොහැකියි. අපිට උදාවී තිබෙන තත්වය තමයි අපිට නොගැලපෙන, අපි ඇකමැති සනීපාරක්ෂක තුවා වැඩි මිලකට මිලට ගැනීම. මේ පිළිබඳව හඩක් නගන්නටවත් කවුරුවත් එක්නොවෙන තරමට සමාජ මතය සනීපාරක්ෂතතුවා මහා රහසිගත කලුකඩ භාන්ඩයක් කර හමාරයි.
නැහැ, ඔබ මිලදීගන්නා සනීපාරක්ෂක තුවා පැකැට්ටුව කොලවලින් ඔතා ලබාගැනීමට තරම් රහසිගත සහ භයානක මත්කුඩු වර්ගයක් නොවෙයි.
නැහැ, අසීමිත ලෙස බදු ගසා සමාජයේ කිහිපදෙනෙකුට පමණක් මිලදී ගැනීමට හැකිවන ලෙස ඉතා ඉහල මිලකට අලෙවි කලයුතු භාණ්ඩයක් නොවේ සනීපාරක්ෂකතුවා.
කාන්තාවක් විදියට මම ඔබෙන් කාරුණිකව ආයාචනා කරන්වා කාන්තවනේ ඔසප් වීම පිළිබඳ විවෘත සංවාදයකට එකතුවන්න කියල. සමාජයේ ඔසප් වීම පිළිබඳ දුර්මත සහ විකාර මත වෙනස් කරන්න අපි එකතු වෙමු. සනීපාරක්ෂක තුවා සුපෝගභෝගී භාණ්ඩයක් නොවෙයි. ඔසප් වීම සාමාන්‍ය ජීව ක්‍රියාවලියක් වෙද්දි සනීපාරක්ෂක තුවා සුපෝගභෝගී කිරීම හරිම අසාධාරණ නැද්ද?
View this article in English here.
Originally appeared on Daily FT, Ceylon Today, The Island and Daily Mirror
By Anuki Premachandra
Today (28) is Menstrual Hygiene Day. Most of you might not be aware of it because in Sri Lanka, we pretend that women don’t bleed.
Poor menstrual hygiene is caused by a lack of education on the issue, persisting taboos and stigma, limited access to hygienic menstrual products and poor sanitation infrastructure that undermines the educational opportunities, health and overall social status of women and girls around the world. As a result, millions of women and girls are kept from reaching their full potential.
In Sri Lanka, we treat access to menstrual products as both a luxury and a black market good. Steeped in social stigma, the negative characterization of these necessities have overwhelmingly resulted in a growing prevalence of ‘Period Poverty’.
Period Poverty isn’t just another term
Period Poverty refers to having a lack of access to sanitary products due to financial constraints. This problem is quite serious in the case of Sri Lanka. Commercially produced sanitary towels typically sell between Rs. 120-175. Imported brands can go up to Rs. 350, putting them out of reach for most women, thereby making it a luxury for some.
The heavy tax on sanitary napkins is a key contributor to these disproportionately high prices.
In September 2018, the Minister of Finance reduced the tax on sanitary napkins to 62% from 102%, following the removal of the CESS tax. The Minister for Finance Mangala Samaraweera recently mentioned in a Reuters article that he was looking at ways to reduce the tax further as he recognises the effect of period poverty on girl’s school attendance and the participation of women in the economy.
The average woman has her period for 2,535 days of her life. That’s nearly seven years of depending on unhygienic cloth rags and makeshift solutions if sanitary napkins are beyond your financial reach.
This is a classic characteristic of a luxury good. Expensive watches or perfumes are only within the purchasing power of some, because only they are rich enough to afford it.
Unfortunately sanitary napkins have fallen to the same misfortune. Is it justifiable that something so essential as a pad is something that only those with financial capacity can afford?
This year’s tagline is ‘Menstruation Matters’ and could not be more relevant to Sri Lanka. A few weeks ago, a Sunday newspaper ran an article on urbanisation that expressed views on how the ‘modern’ woman buys sanitary napkins in this country – indeed, a round peg in a square hole. Nonetheless, it is interesting to analyse the thinking behind this narrative.
The writer explains how women in modern society now purchase their sanitary napkins in broad daylight over supermarket counters, instead of the sanitary napkins being sold wrapped in newspaper or brown bags in efforts to hide the identity of the product. There is clear disapproval of purchasing sanitary napkins out in open!
Unfortunately, the ideal transaction etiquette the writer holds dear is more common in Sri Lanka than we’d like to accept. A few weeks ago, when I purchased a packet of sanitary napkins in Kandy, the grocery uncle went to great lengths to wrap my purchase up in newspaper, because god forbid if someone finds out I’m on my period, right? Some blame culture, some blame our values – but the result of this stigma is the imminence of ‘Period Poverty,’ which 10.5 million women in our country are burdened with.
How does stigmatising our periods aggravate Period Poverty?
This little charade of hiding your pads and the norms which reinforce this act makes it almost seem like you’re buying a boxful of heroin, and not pads.
Treating a product this essential like you would a good sold in the black market means that the social stigma around periods extends to the purchase of sanitary napkins.
The stigma is so strong that stores don’t sell the product without masking its identity, women don’t openly discuss the purchase of this product, leading us to accept the product as it is, without questioning its price or quality merely due to the lack of open conversation. We’re made to accept whatever that is sold to us – at a higher price and with little variety.
The local sanitary napkin market is dominated in Sri Lanka by a few brands. The protection of these brands is also why there is such a huge tax on the imports. When compared to supermarket aisles in India, Sri Lankan aisles carry very limited variances of the product.
The demand for specific types of sanitary napkins differ from woman to woman – our physiologies are different. We barely see pads that are for example, organic cotton, washable and reusable, etc. in our aisles because when we treat pads as a black market product, we’ve put ourselves in a situation where we’ve just got to accept whatever that is available in our reach!
No, your pads are not a packet of drugs whose identity needs to be masked and sealed. No, it is not fair that pads are made expensive (through taxes and very minimal competition) to the point that only a selected few can afford them.
This Menstrual Hygiene Day, I urge you to start having open conversations about issues of this nature. We need to change this narrative. Pads should not be a luxury. Period.
View this article in Sinhala here.
In this weekly column on The Sunday Morning Business titled “The Coordination Problem”, the scholars and fellows associated with Advocata attempt to explore issues around economics, public policy, the institutions that govern them and their impact on our lives and society.
Originally appeared on The Morning
By Anuki Premachandra
This year’s global theme for World Health Day, which falls today, is universal health coverage (UCH) for all. In comparison to most countries in the region, Sri Lanka is in a positive trajectory towards this, with a policy goal to ensure universal health coverage to all citizens through a well-integrated, comprehensive health service.
UHC is a health care system focused on medical service delivery – it predominantly revolves around accessibility, affordability, and availability of healthcare services. However, in the case of Sri Lanka, health needs to be looked at from a broader perspective.
This World Health Day, while commending the country on a great public healthcare system and better access to water and sanitation than most other countries in the region, I’m going to explore the case of how some simple taxes on items that contribute to your health can lead to complicated concerns on your health. Are Sri Lanka’s tax policies depriving you of accessibility, affordability, and availability of proper healthcare, hygiene, and sanitation?
Taxing your menstrual health
Menstrual hygiene is not commonly discussed in Sri Lanka, having very little literature and understanding of proper menstrual hygiene management. This is also probably a reason why a basic item required for proper menstrual hygiene – sanitary pads – have total taxes as high as 62.6% levied on them, despite being a country with 4.2 million menstruating women. More often than not, women are compelled to use unhealthy menstrual hygiene products or practices owing to their monetary conditions. Naturally, an intervention like taxes only worsens this situation. The most appalling of findings is that unhealthy menstrual practices can contribute to cervical cancer, one that unfortunately has proven to fall to the plight of many Sri Lankan women.
Every year, 1,136 women are diagnosed with cervical cancer and 643 die from this disease in Sri Lanka (HPV Centre, 2018). Cervical cancer ranks as the second most frequent cancer amongst women in the country, wherein poor menstrual hygiene management is a direct causal factor of this. Of our population, 52% is women, out of which 4.2 menstruating women stand the risk of being diagnosed with cervical cancer due to poor menstrual hygiene. If we are taxing something as necessary as sanitary napkins that contribute to healthy menstrual practise, are we not then making health a privilege instead of a basic human right?
Taxing your access to proper sanitation
In a recent interview, Senior Advisor at the Sri Lanka Water Partnership Kusum Athukorala stated that the main problem they have had to deal with when conducting sanitation programmes in rural schools is the lack of a proper disposal mechanism for sanitary pads. It is either this or the lack of proper toilet facilities. According to the WHO, although sanitation coverage in Sri Lanka is 92% – the best in the South Asian region – an area that they too have identified as one that requires further development is rural school sanitation. Period-friendly toilets matter.
Additionally, although over 50% of our population have access to household sanitation facilities, diving deeper into the breakdown of these numbers is important. Despite great sanitation coverage, 7.2% of our urban population, 7.6% of our rural population, and 17% of our estate population still rely on a shared toilet facility for their sanitation needs, according to the Household Income and Expenditure Survey 2016. Why then do our rural schools lack proper toilets and why does a portion of our population rely on shared toilets for their sanitation needs? The answer lies in the prohibitively high cost of building toilets.
Total import taxes on sanitary ware like commodes and squatting pans are over 60% and wall tiles, floor tiles, and finishing ceramic are taxed at over 100%. Out of our population, one million people live in temporary houses and 1.2 million people live in underserved settlements. Access to proper toilet and hygiene facilities are very limited in these types of households owing to the exorbitant cost of constructing one. Having access to sanitation is a basic human right, yet a portion of our population suffer on a daily basis from the lack of access to a clean and functioning toilet. Without toilets, untreated human waste can impact a whole community, affecting many aspects of daily life, and ultimately pose a serious risk to health. The issue runs deeper into societal impacts, such as teenage girls often leaving school at the onset of menstruation due to lack of privacy and the risk of contaminating infections due to unhygienic toilet facilities. This narrative needs to change.
This World Health Day, while we commit our country to global goals that provision for more accessible and affordable healthcare facilities for all, let’s also look at health in a broader perspective. In Sri Lanka, universal health coverage can be realised through affordability, accessibility, and availability of better health, sanitation, and hygiene facilities – end taxes on periods and toilets!
Anuki Premachandra is the Manager – Research Communications at the Advocata Institute. She has a background in public policy with an active involvement in policy communications. She is also an advocate for the reduction of the period tax and contributes to research and policy work in that subject area. If you have any questions or feedback on this article, she could be contacted on anuki@advocata.org or @anukipr on Twitter. Advocata is an independent policy think tank based in Colombo, Sri Lanka which conducts research, provide commentary, and hold events to promote sound policy ideas compatible with a free society in Sri Lanka.