ප්‍රවෘත්ති නිවේදනය
COVID-19 වෛරසය පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා රජය මුළු දිවයිනටම ඇඳිරි නීතිය පනවා ඇත. එමඟින් අපේක්ෂා කරන්නේ පුද්ගල දුරස්ථභාවය (Physical Distancing) පවත්වා ගනිමින් රෝග ව්‍යාප්තිය අවම කිරීමයි. එමඟින් අලුතෙන් හඳුනා ගැනෙන රෝගීන් සෞඛ්‍ය සේවාවන්වල ධාරිතාව තුළ පවත්වා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ. ඇඳිරි නීතිය දීර්ඝකාලීනව පැනවීම ප්‍රායෝගික නොවන නිසා මෙම කාලය තුළ රෝගයට මුහුණ දීමට සහ අනෙකුත් සෞඛ්‍ය සේවාවන් වල ධාරිතාව හැකි පමණින් වැඩි කරගැනීම ඉතාමත් වැදගත් වේ. සෞඛ්‍ය විශේෂඥයින් සහ රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය (GMOA) මේ පිළිබඳව දැඩි අවධානය යොමු කරමින් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ COVID-19 රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන පුද්ගලයන්ව සහ ඔවුන් සමීපව ඇසුරු කළ පුද්ගලයන් සඳහා පරික්ෂා කිරීමේ හැකියාව කඩිනමින් වැඩි කළ යුතු බවයි.
COVID-19 වසංගතය සඳහා සාර්ථකව මුහුණ දුන් දකුණු කොරියාව සහ අනෙකුත් රටවල් අනුගමනය කළ ක්‍රියාමාර්ගය වූයේ “රෝග වාහකයන් හඳුනා හඳුනාගැනීම- පරික්ෂා කිරීම- ප්‍රතිකාර කිරීම” (Trace- Test- Treat) යන ක්‍රමවේදයයි.ඒ අනුව මාර්තු 31 වැනිදා රජය ගත් තීරණයකට අනුව කුඩා ජන කණ්ඩායම්වල පරීක්ෂණ කටයුතු ආරම්භ කිරීම ඉතාම නිවැරදි තීරණයකි. දැනට රජයේ වසංගත රෝග අධ්‍යයන ඒකකය( Epidemiology Unit) නිකුත් කර ඇති උපදෙස් වලට අනුව COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණයට භාජනය කරනු ලබන්නේ උග්‍ර ස්වසන ආබාධ ඇති පුද්ගලයන් හෝ පසුගිය දින ද14 ක කාලය තුල විදෙස් ගත වූවන් පමණි. උග්‍ර නිව්මෝනියා (pneumonia) තත්වයන්ට මුහුණ දී සිටින පුද්ගලයන් රෝගී ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ නම් වෛද්‍ය උපදෙස් මත පරීක්ෂාවට භාජනය විය හැකියි. උණ සහ ශ්වසන හා ආබාධ (respiratory distress) ඇති අයට ද පරීක්ෂාවට ලක් විය හැකි බවට නිර්දේශ පුළුල් වුවද COVID-19 සඳහා සුළු රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන්නන් හට ද COVID-19 රෝග පරීක්ෂාවට ලක් විය හැකි බවට නිර්දේශ තව තවදුරටත් පුළුල් විය යුතු වේ.
ශ්‍රී ලංකාව දැනට COVID-19 සඳහා මෙහෙයවා ඇති පරීක්ෂණ සංඛ්‍යාව 2277 වේ. එනම් පුද්ගලයන් මිලියනයකට පරීක්ෂණ 87 පමණ වේ. නමුත් මෙම රෝගය සඳහා සාර්ථකව මුහුණ දුන් දකුණු කොරියාව වැනි රටවල් එවැනි පරීක්ෂණ 410,564 ප්‍රමාණයක් සිදු කර ඇත. එනම් පුද්ගලයන් මිලියනයකට පරීක්ෂණ 7971.04 පමණ වේ. COVID-19 සඳහා මුලින් ඉතා උදාසීන ප්‍රතිචාරයක් දැක්වූ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ද පසුගිය සති කිහිපය තුල පරීක්ෂණ මිලියනයක් නිම කළ අතර ඔවුන් දිනකට පරීක්ෂණ 100,000 ඉක්මවා සිදු කරනු ලබයි. “රෝග වාහකයන් හඳුනා හඳුනාගැනීම, පරික්ෂා කිරීම, ප්‍රතිකාර කිරීම” (Trace-Test- Treat) යන ක්‍රමවේදය ඉතා සාර්ථක ප්‍රතිපත්තිමය තීරණයක් බවට පත්වෙමින් පවතී.
ශ්‍රී ලංකාවේ දැනට රාජ්‍ය අංශයේ සහ විශ්ව විශ්වවිද්‍යාලවල රසායනාගාර හැර පෞද්ගලික අංශයට PCR Testing පරික්ෂා කිරීමේ පවතින ධාරිතාව වනුයේ විද්‍යා පර්යේෂණාගාර තුනක් පමණි . මුලින්ම පුද්ගලික අංශයට PCR testing පරීක්ෂාව කිරීමට තහංචි පනවා තිබුණත් දැන් එම තහංචි ලිහිල් කර තිබේ . COVID-19 සඳහා පරීක්ෂණ කිරීමේ හැකියාව රජය, පෞද්ගලික අංශය සහ එම පෞද්ගලික අංශවල සැපයුම් සේවාදායකයින් (Supply chain partners) සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීමෙන් සහ කඩිනම් දැනුම් හුවමාරුවෙන් (Knowhow transfer) ඉතා ඉක්මනින් “ COID 19 - සඳහා පරීක්ෂණ කිරීමේ හැකියාව” (testing Capacity) වැඩි කර ගත යුතුවේ. ශ්‍රී ලංකාවට මුදල් වියදම් කිරීමේ හැකියාව මේ අවස්ථාවේ එතරම් ධනාත්මක නොවන නිසා මේ සඳහා ආයෝජනය කිරීමට කැමති ධන පරිත්‍යාග ලාභීන් සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම වැදගත් වේ . එමඟින් පරීක්ෂණ කිරීම(Testing) සහ රෝග වාහකයා හඳුනා ගැනීමේ ක්‍රියාවලියට (Tracing) මූලිකත්වය ලබා දීමට හැකියාව ලැබේ.
COVID-19 මර්දනය සඳහා ගන්නා ප්‍රතිපත්ති තීරණ අදියර වශයෙන් සිතීම වැදගත් වේ. රෝගය ව්‍යාප්ත වීම පාලනය කර කරග ගන්නා (Containtment) පළමු අදියරේ දී සමාජ දුර්ස්ථ දුරස්ථභාවය පවත්වා (Social Distancing) ගැනීමත්, රෝග පරීක්ෂාවට (Testing) ඇති ධාරිතාව වැඩිකර ගැනීමත් ප්‍රමුඛත්වයක් ගතයුතු වේ .
COVID-19 පරීක්ෂණ කිරීමේ ධාරිතාව (Testing Capacity) වැඩි වැඩිකර ගැනීම සඳහා මූල්‍යමය සහ ආර්ථික ප්‍රතිපාදන වැය වුවද, රජය ක්‍රමවත්ව නිවැරදි තීරණ අනුගමනය කිරීමෙන් එහි බලපෑම් අවම කරගත හැකිවේ. පළමු අදියරේ දී රෝග පරීක්ෂාව සඳහා ධාරිතාව වැඩිකර ගැනීමෙන්, දෙවන අදියරේදී ආර්ථිකමය කටයුතු නැවත ආරම්භ කිරීමටත්, සමාජ දුරස්ථ භාවය පවත්වා ගැනීම සඳහා ක්‍රමවත් ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කිරීම තුළින් සහ පරික්ෂා කිරීමේ හැකියා හැකියාව තවදුරටත් පවත්වා ගැනීමෙන් සාර්ථක ප්‍රතිඵල අත්කර ගැනීමට හැකි වනු ඇත.
මෙම කරුණු සැලකිල්ලට ගෙන Advocata ආයතනය (Advocata Institute) පරීක්ෂණ ධාරිතාව (Testing Capacity) වැඩිකර ගැනීම සඳහා අවධානය යොමු කරන ලෙස කාරුණිකව යෝජනා කර සිටිමු.
දැනට විශ්ව විශ්වවිද්‍යාල සහ පෞද්ගලික අංශයේ පවතින පරික්ෂා කිරීමේ හැකියාව උපරිමයෙන් භාවිතා කිරීම
පුද්ගලික අංශය සමග එක්ව පරික්ෂා කිරීමේ උපකරණ ගෙන්වා ගැනීමට ඇති බාධා ඉවත් කිරීම සහ පරීක්ෂණ ධාරිතාව වැඩිකර ගැනීම සඳහා ක්‍රමවත් යාන්ත්‍රණයක් සකස් කිරීම.
පරීක්ෂාවට භාජනය වීම සඳහා වසංගත අධ්‍යන ඒකකය (Epidomology Unit) මගින් නිකුත්කර ඇති නිර්දේශ යාවත්කාලීන කිරීම සහ ප්‍රජාවේ කුඩා ඒකක තුළ පරීක්ෂණ මෙහෙයවීම සඳහා ඇති හැකියාව වැඩි කරමින් පුළුල් කිරීමට කාරුණිකව නිර්දේශ කරනු ලබයි.